Medya Savunma Alanları’na dönük İşgalci Türk ordusu tarafından 23 Nisan’da çok kapsamlı bir işgal operasyonu başlatıldı. Bu işgal operasyonu aynı zamanda üç alana dönüktü. Medya Savunma Alanlarından Zap, Metina ve Avaşin’e dönük başlatılan operasyonlarda işgalci Türk ordusu yeni bir şey ile karşılaştı. Yeni bir savaş taktiği ile gerilla direnişe geçti. Tünel taktiği ile gerillalar Türk ordusunu şoke etti. Bu tünellerin farkı savaş tünelleri olmasıydı. Yani hem korunma amaçlı hem de savaşabilme imkanı sağlıyor. Bu tünellerin tarih boyunca da kullanıldığını görmek mümkün. Yahudilerin Roma’ya karşı verdikleri savaşta, Birinici ve İkinici Dünya savaşlarında, Vietnam savaşında günümüzde Hamas ve Hizbullah’ın İsrail’e karşı verdikleri savaşta “savaş tünelleri” kullanılmaktadır.
Gerillaların Werxelê, Girê Sor, Zendura ve diğer birçok yerde Türk ordusuna karşı direnişinde savaş tünelleri büyük bir rol oynadı. Gerillaların tünellerde verdiği savaşta Türk ordusu bu tepelere çakılı kaldı. Az sayıyla, coğrafyanın derinliğinden ve genişliğinden yararlanarak çeşitli taktik ve teknikle ordulara karşı savaş biçimi olan gerilla savaşı aynı zamanda savaş tünelleri ile de belli alanları koruma ve genişletme taktiği olarak gelişti.
‘Savaş tünellerinin’ tarihte birkaç örneği;
Vietnam tünelleri
Vietnam savaşında savaşın seyrini değiştirmesine neden oldu. Vietnam’da 25 yıl boyunca kazımına devam edilen 250 kilometrelik tüneller Amerika ve Fransa ordularını geri çekilmek zorunda bıraktı. Askeri nicelik ve nitelikte üstün olan işgalci ordulara karşı Vietnamlılar tünel kazarak savaşın inisiyatifini ele geçirdiler.
Uzun sürede çalışmaları aksatılmayan tüneller Vietnamlılar için çok önemli avantajlar sağladı. Bu tünellerde 10 bine yakın Vietnamlı yaşıyordu. Yapılan tüneller üç katmandan oluşacak şekildeydi. Tünellerin içinde 1.5 metre yüksekliğinde, 3 metreye 4 metre büyüklüğünde odalar mutfak, yatakhane ve atölye olarak yaşam alanı haline getirilmişti.
Yerin 3, 6 ve 8 metre altında toplam 3 katmandan oluşan bu tünellerin giriş kısımları çok dar, iç kısımları ise ara ara genişleyecek şekilde tasarlandı. Yıllar süren savaş, yoğun bombardıman ve hatta kullanılan zehirli gazlar sonucu yer üstünde sağlam tek bir yapı kalmazken Vietnamlılar şehri yerin altına taşıdı.
Bu savaş tünelleri Amerika ordusu için kabus oldu. Bazı tüneller işgalci Amerika ordusunun karargahlarına ve noktalarına kadra uzandı. Karargahlarının altına uzanan tünellerde patlamalar yaparak ve sızarak işgalci orduya ciddi darbeler vurmayı başarmışlardı.
Tünellerin kamujlajı iyi yapılması dışarıdan görünmesini zorlaştırdı. Tünellerin girişleri bulunduğu alana göre yapraklarla, ağaçlarla gizli kılınmıştı. Buna karşı işgalci Amerika ordusu, gönüllülerden oluşan bir ‘Tünel Faresi’ birliği kurar.
Ağır bombardıman uçakları bu tünelleri sürekli bombalamaya başlar, aynı zamanda bu tünellere karşı zehirli gazlar da kullanırlar. Fakat bir sonuç elde edemezler. Bu arada yüzeyde de tüneller arasında bubi tuzakları kurarlar. 100 kişilik ufak tefek askerlerden kurulu bu birlik buldukları tünellere girip Vietnamlıları orada imha etmek ister ama tünele giren Amerikalı askerleri geri dönemeyince bu girişim sonuç alamadı.Tünellerin girişini köpekleriyle arayan Amerikan askerlerine karşı Vietnamlılar çarpıcı fikirler geliştirdiler. Tünellerin gizli giriş ve çıkışlarına Amerikalı askerlerin kullandığı sabunu, elbise parçalarını koyan Vietnamlılar, köpeklerin buraları bulmasını engellemişti.
Bu savaşta aynı zamanda Güney Vietnam, Amerika ve Fransızlarla Vietnam Direnişi’ne karşı işbirliği ve ihanet içerisindedir.
Verilen bu tünel savaşında hem Fransız hem de Amerika orduları bozgunu yaşamaktan kurtulamadılar. Her iki ordu da bozgunu yaşadıktan sonra geri çekilmek zorunda kalmışlardır.
Lübnan
1967 yılında İsrail ile Mısır-Ürdün-Suriye arasında savaş yaşandı. Bu savaş ‘altı gün savaşı’ adı ile de bilinmektedir. Ayrıca Arap ittifakına Irak, Suudi Arabistan, Fas, Tunus ve Cezayir de birebir savaşa katılmasalar da yardımda bulunmuşlardı. Bu savaşta İsrail, 6 günde her üç devleti de yenilgiye uğratıp kendi topraklarını tam dört katı arttırdı. Altı günde savaşın kesin kazananı İsrail oldu.
Bu denli savaşan ve güçlü olan İsrail 2006 yılında Lübnan’da Hizbullah’a karşı kapsamlı bir operasyon düzenledi. Elindeki bütün imkanları kullanarak savaşı sürdüren İsrail 32 gün sonunda tıkandı. Bütün teknik gücüne rağmen Hizbullah’ın kullandığı savaş tünellerini aşamayınca (Hizbullah’a karşı tepeleri bırakması amaçlı şantaj olarak) sivilleri hedef aldı. Çok sayıda sivil katledildi. Bu tünelleri aşamayan İsrail ordusu çeşitli anlaşmalarla geri çekilmek zorunda kaldı.
Hizbullah’ın kullandığı bu tüneller hem hava saldırıları ve tekniki üstünlüğü kırıyordu hem de yer altında gizli olduğu için istihbarat kanallarını boşa çıkarıyordu.
Hizbullah’ın geliştirdiği tüneller hakkında fazla bir bilgi yok. Fakat söylenebilecek olan bu tünellerin örümcek ağı gibi birçok yöne uzandığı ve bu tünellerin içerisinde uzun süreye dayalı bir yaşam için birçok şeyin kullanıldığıdır.
FİLİSTİN
Filistin’de geliştirilen yer altı tünelleri ilk yapıldığında savaş için değil lojistik ve cephane temini için kullanılırdı. Lojistik ve cephane temini için tüneller stratejik bir öneme sahipti. Filistin tünel sistemini 2001’den beri savaş ve saldırı amaçlı kullanıyor. Tünel sistemi kullanılarak İsrail devriyelerine ilk sürpriz saldırı 2006’da yapıldı.
Tünel sistemi Filistin İsrail savaşında birçok şekilde kullanılıyor. İlki, İsrail içlerine sızarak eylem yapmak; ikincisi, İsrail birliklerinin konuşlandıkları noktalara yerin altından ulaşarak patlayıcılar yerleştirip havaya uçurmak; üçüncüsü, füzeleri yerin altında hareketli hale getirerek sürpriz saldırılar yapmak. Bu üç örnek İsrail’e karşı savaşan Filistin’in tüneller konusunda ne kadar uzman ve stratejik davrandığını gösteriyor. Savaşı hemen hemen büyük bir kısmını yer altına çekerek İsrail’e karşı savaşı geliştirmeye çalıştı.
Filistin’de de yapılan bu tüneller salt savaş için değil. Yapılan tünellerde yaşam da oluşturulmuş. Yapılan altyapı hazırlıkları uzun süreli savaşların da öngörüsüdür. Verilecek uzun süreli savaşlarda bu tünellerin kullanımı Filistin için stratejik bir önem taşıyor.
Savaş tünelleri tarihte birçok güç ve devlet tarafından kullanıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda İngilizler Almanlara karşı tünellerden bir saldırı düzenledi. Bu saldırıda tonlarca patlayıcı Alman güçlerinin bulunduğu noktaların altına döşendi. Tünel kazılarak yapılan saldırıda yaklaşık on bin Alman asker öldü. Sadece bir saldırıda Almanların bu kadar kayıp vermesi yaşadığı hezimetin göstergesiydi.
Kısacası Savaş tünellerinin kullanılması savaşın yönünü çoğu kez değiştirmiştir. Yahudilerin Roma’ya karşı, Hizbullah ve Hamas’ın İsrail’e, İngilizlerin Almanlara karşı tünel taktiği tarih boyunca kullanılmıştır. Yani tünel taktiği bir ilk değil. Fakat aynı tünelde bu kadar uzun süreli savaşma bir ilktir. Zendura, Girê Sor ve Werxelê’deki kahramanların aylarca direnişi bir ilk olarak tarihe, savaş tarihine ve tünel savaşları tarihine girdi.
Vietnam savaşında Güney Vietnam’ın düşman güçleriyle işbirliği içinde olması günümüz Kürdistan’ında yaşanan durumun benzeridir. Güney Kürdistan’da bulunan bir takım güçler düşman ile işbirliği yaparak Zendura tünellerini kuşatmaya aldılar. Tünelleri aşamayan Türk devleti ancak ihanet içerisinde olan KDP’yi devreye sokarak tepeye girebildi.
Bir diğeri İsrail, Hizbullah’ın kullandığı tünelleri aşamayınca sivilleri hedef aldı. Hizbullah’ın tepelerde tünel savaşında ısrar etmesi sonucu İsrail şantaj olarak doğrudan sivil yerleşim yerlerini hava saldırıları ile hedef aldı. Medya Savunma Alanları’na dönük operasyonda tünelleri aşamayan Türk ordusu da Süleymaniye çevresi, Maxmur, Şengal ve Rojava’da doğrudan sivil yerleşim yerlerini hedef aldı. Bu saldırılar, Medya Savunma Alanlarında yürütülen tünel savaşları sırasında bir karşı hamle olarak Türk devleti, bölge devletleri ve küresel kapitalist güçler tarafından gerçekleştirildi.
Tüm bu karşı saldırılara ve imkansızlıklara rağmen Werxelê başta olmak üzere Meddya Savunma alanlarındaki tünellerde aylarca direnişin olması, iradenin sınırları zorladığı ve eşsiz olduğunu gösterdi. Werxelê ve diğer yerlerde verilen savaş, tarihe şimdiden tünellerde verilen en uzun süreli savaş olarak geçti.